Kamulaştırma Bedeli Kaç Yılda Ödenir? Devletten Gelen Parayı Beklerken Kahve Soğur mu?
“Paran Yolda” Dediler, Yol Bitmedi!
Kamulaştırma… Adını duyunca bile insanın içini garip bir his kaplar. Bir yanda “kamu yararı” gibi ciddi bir kavram, diğer yanda “acaba paramı ne zaman alırım?” gibi gayet dünyevi bir endişe. Hepimiz oradaydık ya da bir tanıdığımız mutlaka oradaydı: Arsa kamulaştırılır, resmi tebligat gelir ve ardından klasik replik başlar: “Merak etmeyin, bedeliniz en kısa sürede ödenecek.”
E, o “en kısa süre” ne kadar kısa? 3 gün mü? 3 ay mı? Yoksa 3 seçim dönemi mi? Gelin bunu hem gülerek hem öğrenerek konuşalım.
Mehmet’in Stratejik Hesapları: “Faiz Hesabını Şimdiden Yapalım”
Mehmet, olaylara duygusal değil, matematiksel yaklaşanlardan. Kamulaştırma kararı gelir gelmez hesap makinesini kaptı:
“Eğer devlet paramı 6 ayda öderse şu kadar faiz getirisi olur… 1 yılda öderse şöyle olur… 2 yılda öderse ben bu arada ikinci bir arsa alırım!”
Ama gelin görün ki işler her zaman bu kadar hızlı ilerlemez. Kamulaştırma bedelinin ödeme süresi, süreçteki adımlara göre değişir:
Anlaşmalı kamulaştırmada bedel genellikle 3 ila 6 ay içinde ödenir.
Mahkeme yoluna gidildiyse, dava sürecine göre bu 1 yılı bulabilir.
İtirazlar ve temyizler devreye girdiyse, kahveniz soğur, kitabınız biter, yaz biter, kış gelir ama paranız hâlâ yolda olabilir.
Mehmet’in stratejik yaklaşımı sayesinde bir gerçek ortaya çıkar: Kamulaştırma bedelini almayı plan yapmadan beklemek, Türk sinemasında mutlu sonu olmayan bir film gibidir.
Ayşe’nin Empatik Yaklaşımı: “O Para Gelse de Hatıralar Gitmeyecek”
Ayşe ise meseleyi daha duygusal bir yerden ele alır. “O toprak babamın el emeğiydi,” der. “Parası gelse ne olur, gelmese ne olur…”
Ama sonra markette yağ fiyatlarına bakınca hafif bir fikir değiştirir: “Yine de gelse fena olmaz!”
Ayşe’nin yaklaşımı bize önemli bir gerçeği hatırlatır: Kamulaştırma sadece maddi bir mesele değildir. İnsanların anıları, bağları, hikâyeleri vardır o toprağa dair. Bu yüzden para bazen bir telafi değil, bir vedadır.
Gerçek Dünya: Yasal Süreler Ne Diyor?
Şaka bir yana, mevzuata göre kamulaştırma bedelinin ödenmesi öyle sonsuza kadar ertelenemez. 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’na göre:
Anlaşmalı kamulaştırmalarda, ödeme tebligattan sonra kısa sürede, çoğu zaman 6 ay içinde yapılır.
Dava açıldıysa, mahkemenin kararının kesinleşmesinden sonra en geç 30 gün içinde ödeme yapılması gerekir.
Taksitli ödemelerde ise süre 5 yıla kadar çıkabilir, ama bu durum nadir görülür ve tarafların rızasına bağlıdır.
Kısacası, devletin size “param yolda” dediği durumda genellikle 6 ay ila 1 yıl arasında paranız hesabınıza geçer. Ama dava işin içine girerse bu süre uzayabilir. Tıpkı Türk dizilerindeki gibi: “Bir sonraki bölümde belki…”
Gerçekten Taksitli Olur mu?
Bazı durumlarda devlet “bedeli bir defada ödemeyelim, taksit taksit verelim” diyebilir. Bu genellikle büyük kamulaştırma projelerinde olur. 5 yıla kadar taksitlendirme yasal olarak mümkündür. Ancak bu nadir ve çoğunlukla tarafların anlaşmasına bağlıdır.
Yani “ben paramı peşin isterim” deme hakkınız vardır. Mehmet gibi stratejik davranırsanız faiz hesabınızı da buna göre yaparsınız.
Beklerken Ne Yapmalı? (İpucu: Sadece Beklemeyin)
Kamulaştırma süreci uzadığında yapabileceğiniz birkaç eğlenceli (!) şey:
Noter masrafını hesaplayıp ona göre “hemen mi yoksa temyizden sonra mı” karar verin.
Beklerken “Kamulaştırma Bedeli Ne Zaman Gelecek?” isimli bir blog açın.
Komşularınızla “Kimin parası önce yatacak?” bahisleri oynayın.
Ama en önemlisi: Haklarınızı takip edin. Ödeme gecikirse faiz talep etme hakkınız vardır. Yasal sürenin aşılması durumunda mutlaka avukatınıza danışın.
Son Söz: Devlet Geç Gelse de Gelir
Kamulaştırma bedeli bazen hızlı, bazen yavaş gelir ama sonunda gelir. O yüzden fazla telaşa gerek yok. Mehmet’in dediği gibi “Parayı planlamaya başlamak için erken değil” ama Ayşe’nin dediği gibi “Toprak gitti, anılar baki.”
Peki siz ne düşünüyorsunuz?
Kamulaştırma bedelini beklerken sabırlı olur musunuz, yoksa her gün e-Devlet’e mi bakarsınız?
Sizce taksitle ödeme adil mi, yoksa “peşin ver gitsin” mi olmalı?
Yorumlarda buluşalım ve bu sabır sınavını birlikte gülerek geçirelim!
Bir yanıt yazın